Organizacja Forest Stewardship Council (FSC) funkcjonuje od 1993 roku. Jej celem jest promocja zrównoważonej gospodarki leśnej. Jakie korzyści płyną z uzyskania certyfikatu FSC? Jakie należy spełnić wymagania, by go otrzymać?
W Polsce akredytowanym przedstawicielstwem FSC jest działający od 16 czerwca 2001 roku Związek Stowarzyszeń „Grupa Robocza FSC-Polska”. Organizację powołało do życia trzech członków-założycieli (Liga Ochrony Przyrody, Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych, Polski Klub Ekologiczny). W 2003 roku FSC Polska została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w Krakowie jako organizacja pozarządowa, a od 2006 roku funkcjonuje jako organizacja pożytku publicznego.
Cele i misja FSC Polska
Misją międzynarodowej organizacji FSC jest dążenie do odpowiedzialnego korzystania z zasobów leśnych przy uwzględnieniu aspektów ekonomicznych, społecznych i przyrodniczych.
– Cała organizacja zajmuje się promocją odpowiedzialnego leśnictwa oraz promocją systemu certyfikacji lasów i produktów z drewna z certyfikatem FSC – tłumaczy Ewa Pieczyrak, asystentka Zarządu FSC Polska. – Polega to na tym, że firma która posiada certyfikat FSC, posługując się naszym logotypem, gwarantuje klientowi, że zaopatruje się w lasach, które są zarządzane w odpowiedzialny sposób. Czyli tak, że nie szkodzi to żadnym ekologicznym warunkom, szanuje przyrodnicze walory lasu, z poszanowaniem praw miejscowej ludności, a także z poszanowaniem praw ekonomii gospodarki leśnej. Chodzi też o to, żeby nie zaniżać wartości drewna i w ten sposób dbać o lasy.
Głównym celem FSC Polska jest popularyzacja idei odpowiedzialnej gospodarki leśnej oraz promocja systemu certyfikacji FSC w naszym kraju. Organizacja pozostaje w ścisłym kontakcie z akredytowanymi jednostkami certyfikującymi, choć sama nie uczestniczy w procesie certyfikacji, czyli nie odpowiada za decyzje dotyczące nadania, utrzymania lub zawieszenia certyfikatów FSC.
– Nadawaniem certyfikatów zajmują się jednostki certyfikujące – dodaje Ewa Pieczyrak. – Na terenie Polski działają cztery takie jednostki.
Struktura FSC Polska
FSC skupia osoby prywatne, instytucje przyrodnicze, zrzeszenia leśników, właścicieli i zarządców lasów oraz firmy przetwórstwa drzewnego i papierniczego. Są one zrzeszone w trzech umownych izbach:
- izbie przyrodniczej, której celem jest dążenie do poszanowania walorów przyrodniczych lasów
- izbie społecznej walczącej o poprawę warunków życia osób pracujących w lasach, rdzennych społeczności oraz ludności lokalnej żyjącej na terenach leśnych
- izbie ekonomicznej reprezentowanej przez instytucje oraz firmy zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zasobów leśnych
Związek FSC Polska liczy obecnie 31 członków:
– członkowie wspierający w izbie ekonomicznej: Arctic Paper Polska Sp. z o.o., Barlinek Inwestycje Sp. z o.o., Bureau Veritas Certification Polska Sp. z o.o., Castorama Polska Sp. z o.o., CenPOL, Control Union Poland Sp. z o.o., DLH Poland Sp. z o.o., Drewit Sp. z o.o., IKEA Trading Services Sp. z o.o., Kingfisher Sourcing Eastern Europe Sp. z o.o., Kronopol Sp. z o.o., NEPcon Sp. z o.o., Pfleiderer Grajewo S.A., SGS Polska Sp. z o.o.
– członkowie zwyczajni w izbie ekonomicznej: Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego, Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce, Stowarzyszenie Przedsiębiorców Leśnych im. Wierzbickiego
– członkowie w izbie społecznej: Krajowa Sekcja Pracowników Leśnictwa NSZZ „Solidarność”, Krajowy Sekretariat Zasobów Naturalnych Ochrony Środowiska i Leśnictwa, Związek Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej
– członkowie zrzeszeni w izbie przyrodniczej: Instytut Badawczy Leśnictwa, Klub Przyrodników, Koło Łowieckie „Krzyżówka”, Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Główny, Liga Ochrony Przyrody – Okręg Toruń, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Polskie Towarzystwo Leśne, Fundacja WWF Polska, Turkowskie Towarzystwo Leśne, Wydział Leśny – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny – Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Czym jest certyfikacja FSC?
Certyfikacja FSC jest oceną zgodności postępowania podmiotu certyfikacji (właścicieli i zarządców lasów, firm przetwórstwa drzewnego, handlowców, papierni, drukarni itp.) ze standardami systemy FSC.
Ocena ta dokonywana jest przez niezależne jednostki certyfikujące, które posiadają akredytację organizacji FSC. Na terenie Polski działają: Bureau Veritas Certification Polska Sp. z o. o. w Warszawie, Control Union Poland w Ochli, NEPCon Sp. z o. o. w Krakowie oraz SGS Polska Sp. z o. o. w Gdyni.
Jeśli wynik jest pozytywny jednostka przyznaje certyfikat z indywidualnym numerem identyfikacyjnym, który upoważnia do posługiwania się oświadczeniami (na dokumentach sprzedaży) i etykietami (na produktach, opakowaniach, materiałach reklamowych) systemu FSC.
Certyfikat nadawany jest na 5 lat. W tym czasie przynajmniej raz do roku jednostka certyfikująca sprawdza zgodność postępowania certyfikowanego ze standardami systemu FSC.
Jeśli audytor odnotuje odstępstwa od wymogów FSC, zaleca działania naprawcze. Polecenia te mogą zostać zakwalifikowane jako Zasadnicze lub Drugorzędne w zależności od rangi niezgodności.
Zasadnicze niezgodności muszą zostać usunięte w ciągu trzech miesięcy (w wyjątkowych sytuacjach sześciu) i są warunkiem uzyskania bądź przedłużenia certyfikatu FSC. Drugorzędnie niezgodności o charakterze tymczasowym lub obejmujące niewielką powierzchnię należy wyeliminować w ciągu 12 miesięcy, a w szczególnych przypadkach do dwóch lat.
Rodzaje certyfikacji FSC
System FSC obejmuje dwa rodzaje certyfikacji. Pierwszy – Certyfikat gospodarki leśnej FSC FM (Forest Management) jest przewidziany dla właścicieli i zarządców lasów. Lasy, którym przyznano ten certyfikat zarządzane są zgodnie z najwyższymi światowymi standardami ochrony środowiska, poszanowaniem wartości społecznych miejscowej ludności oraz przy jednoczesnym zachowaniu zasad ekonomicznych prowadzenia gospodarki leśnej.
Jeśli las posiada certyfikat FSC FM (FM/CoC) możemy mieć pewność, że unika się stosowania w nim pestycydów, zachowuje się martwe drewno do naturalnego rozkładu, ochrania się rzadkie gatunki fauny i flory, dąży się do zachowania w stanie naturalnym części ekosystemów leśnych, nie wprowadza się roślin obcego pochodzenia, a szczególności roślin modyfikowanych genetycznie oraz chroni się obszary o wyjątkowych walorach społecznych i przyrodniczych.
Certyfikat FSC FM/CoC (Chain of Custody) umożliwia posiadaczowi sprzedaż produktów drzewnych (drewno użytkowe, choinki itp.) i niedrzewnych (żywice, owoce drzew leśnych, korek itp.).
Certyfikat kontroli pochodzenia FSC CoC jest z kolei przeznaczony dla przedsiębiorców branży drzewnej, papierniczej, handlowców, dystrybutorów, pośredników, drukarni, wydawnictw itp.
– Firma, która posiada certyfikat FSC CoC jest włączona w cały łańcuch kontroli pochodzenia produktów – tłumaczy Ewa Pieczyrak z FSC Polska. – Jest to gwarancja dla klienta, że firma prowadzi proekologiczną politykę.
Podstawowym warunkiem posługiwania się certyfikatem FSC CoC jest zaopatrywanie się w certyfikowany surowiec na potrzeby swojej produkcji/handlu oraz posiadanie numeru nadanego przez jednostkę certyfikującą po pozytywnie przebytym audycie. Wymogi certyfikatu umożliwiają kontrolę przepływu surowca na każdym etapie łańcucha produkcji, a w efekcie sprzedaż i oznakowanie produktów wytworzonych z certyfikowanych źródeł.
Czy warto?
Ochrona lasów leży w interesie każdego z nas – bez „zielonych płuc” nie będzie życia. Jednak czy certyfikacja FSC może przynieść także korzyści biznesowe? Logotyp FSC jest wszak jeszcze w Polsce dość słabo rozpoznawalny, a koszty certyfikacji są dość wysokie.
– W Polsce coraz więcej firm certyfikuje się nie ze względu na jeszcze słabo rozpoznawalną markę FSC, ale z uwagi na zagranicznych odbiorców, którzy bardziej zwracają uwagę na działania proekologiczne, a zaopatrują się w Polsce ze względów ekonomicznych – wyjaśnia Ewa Pieczyrak. – Polskie firmy, które posiadają certyfikat FSC są dużo bardziej konkurencyjne na rynku zagranicznym.
Był to ważny aspekt dla firmy Kronopol, która posiada certyfikat FSC na wszystkie swoje panele laminowane od 2005 roku:
– Zdecydowaliśmy się wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów i wesprzeć odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata. Oprócz korzyści wynikających ze wspierania prawidłowej gospodarki leśnej, certyfikat FSC umożliwia zdobycie nowych rynków, zwiększa zaufanie klientów i poprawia komunikację pomiędzy producentem a klientami – mówi Izabella Karnauch, Manager Produktu firmy Kronopol SA.
Firma ta chciała, żeby jej produkty reprezentowały najwyższe standardy gospodarki leśnej i zdecydowała się wdrożyć właśnie standardy FSC.
– Zdecydowaliśmy się na organizację FSC, ponieważ jest to największa międzynarodowa organizacja promującą odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata, zrzeszająca z każdym rokiem coraz więcej członków – dodaje Izabella Karnauch. – Dodatkowo za przyłączeniem się do organizacji FSC przemawiała ówczesna polityka Lasów Państwowych i dostępność surowca certyfikowanego FSC w Polsce.
Odpowiedzialność społeczna i aspekty proekologiczne były głównym powodem, dla którego na certyfikację zdecydowała się firma Barlinek SA:
– Posiadanie certyfikatu jest dla nas niezwykle ważne: Barlinek prowadzi szereg programów proekologicznych, staramy się, by nasza działalność nie wpływała negatywnie na środowisko. Ponadto umiejętnie zarządzamy produkcją, by maksymalnie wykorzystywać surowiec drzewny, z którego produkujemy nasze podłogi, listwy oraz biopaliwa. Jesteśmy firmą odpowiedzialną społecznie i to stwierdzenie dotyczy wszystkich aspektów naszej działalności, dlatego tak ważne jest, byśmy pozyskiwali surowiec z racjonalnie zarządzanych lasów, tj. lasów posiadających FSC lub PEFC – tłumaczy Mariola Sykuła, dyrektor biura relacji inwestorskich firmy Barlinek.
Certyfikatem FSC objęte są deska barlinecka oraz pelet drzewny.
Posiadanie certyfikatu FSC jest zgodne ze strategią Barlinka, która zakłada optymalizację produkcji i wykorzystanie w 100% drewna oraz produkcję wyrobów z surowca, który jest pozyskiwany z dobrze zarządzanych źródeł. Nie bez znaczenia były także plany szerszego zaistnienia na rynkach zagranicznych.
– W związku z ekspansją na rynki międzynarodowe jednym z istotnych elementów okazało się posiadanie udokumentowanego obrotu surowcami drzewnymi i produktami. Certyfikat uwiarygodnia firmę oraz jej produkty – dodaje Mariola Sykuła.
Jak uzyskać certyfikat FSC CoC?
Łańcuch kontroli poszczególnych produktów polega na tym, że każda firma z certyfikowanym drewnem na każdym etapie musi posiadać certyfikat FSC. Jednak nie każdy produkt w danej firmie musi być certyfikowany i firmy nie są zobowiązane do kupowania tylko drewna certyfikowanego.
Aby ubiegać się o certyfikat FSC należy zaopatrywać się w certyfikowany surowiec od dostawcy, a także określić produkty, które będą sprzedawane z certyfikatem FSC. Kolejnym etapem jest wdrożenie standardów, które są ściśle określone w dokumencie FSC-STD-40-004 V2.
Kiedy firma uzna, że jest gotowa do certyfikacji, musi skontaktować się z jedną z jednostek certyfikujących. Taka jednostka sprawdza czy każde wymaganie zostało spełnione. Następnie zostaje przeprowadzony audyt. Certyfikowany las i producent przechodzi coroczną kontrolę.
– Uzyskanie certyfikatu FSC nie było dla nas kłopotliwe – wyjaśnia Izabella Karnauch z firmy Kronopol. – Jako producent płyty drewnopochodnych ubiegaliśmy się o uzyskanie certyfikatu kontroli pochodzenia FSC CoC (Chain of Custody), który jest przeznaczony min. dla branży przemysłu drzewnego. Certyfikaty FSC są przyznawane przez Jednostki Certyfikujące posiadające akredytacje organizacji FSC. Nasze przedsiębiorstwo jest certyfikowane przez Jednostkę Certyfikującą GFA Consulting Group. Jednym z podstawowych warunków uzyskania certyfikatu FSC jest zastosowanie do produkcji surowca drzewnego posiadającego certyfikat FSC.
Większych kłopotów z uzyskaniem certyfikacji nie miała także firma Barlinek SA:
– Nie rozpatrujemy faktu posiadania FSC w tych kategoriach. Certyfikacja FSC nakłada na przedsiębiorstwa szereg wymogów, do których należy się dostosować i jest to dla nas w pełni zrozumiałe – tłumaczy Mariola Sykuła. – Standard FSC wprowadza dobrowolną zewnętrzną kontrolę firmy w zakresie operacji zakupów drewna, przebiegu produkcji i na końcu sprzedaży wyrobów do klientów. Przygotowanie zakładu do certyfikacji to opracowanie procedur i instrukcji, szkolenie załogi, wykonanie audytów kontrolnych i audytu certyfikacyjnego, wykonywanego przez niezależną jednostkę audytorską. Po spełnieniu standardów Barlinek uzyskał certyfikat FSC w 2002 r.
Data dodania: 09.05.2011