Nadmiar wilgoci technologicznej i budowlanej, pozostawionej w przegrodach budynku, szczególnie w podłożu oraz brak odpowiednich izolacji hydrotermicznych to największe zagrożenia dla jakości podłóg wykonanych z drewna. Przed przystąpieniem do prac parkieciarskich należy upewnić się czy budynek osiągnął stan stabilności klimatycznej.
Autorem tekstu jest Tadeusz Woźniak – Parkiet KOMPLEX Mława
Stabilność klimatyczna budowli umożliwia przyjmowanie nadmiaru wilgoci, przez przegrody budowlane w pomieszczeniach, wynikającego z czasowo wilgotnego klimatu zewnętrznego. Polakierowane podłogi drewniane przejmują wówczas niewielką ilość wody ze względu na spowolnioną chłonność wilgoci względem ścian. W przypadku zmiany relacji klimatycznych przegrody oddają nadmiar wilgoci, utrzymując mikroklimat pomieszczeń w bezpiecznym dla drewna przedziale. Powyższe założenie jest słuszne, kiedy przegrody budowlane są wcześniej wysuszone. W przypadku mokrych, nasyconych wilgocią ścian oraz wilgotnego klimatu zewnętrznego, szczególnie w okresie letnim, w pomieszczeniach powstaje mikroklimat o nadmiernym stężeniu wilgoci, co w dłuższym czasie stanowi zagrożenie dla suchej podłogi z drewna.
ZALEŻNOŚCI OD MIKROKLIMATU OTOCZENIA
Klimat naturalny – temperatura od 18ºC do 25ºC, wilgotność RH od 45% do 65%
Drewno w prawidłowo przytwierdzonej podłodze znajdując się w powyższym klimacie przyjmuje lub oddaje wilgoć w ilościach nie zagrażających technicznej jakości podłogi. Histereza sorpcji i desorpcji, sprężystość drewna oraz niezauważalny, ale istotny przy naprężeniach luz na styku poszczególnych elementów, umożliwiają podłodze pewien przedział naprężeń, które nie wpływają na trwałe uszkodzenie podłogi.
Klimat o podwyższonej wilgotności powyżej 65% RH przy zachowaniu właściwego przedziału temperatury
W podwyższonej wilgotności otoczenia drewno chłonie wilgoć dostosowując się do powyższej wilgotności do czasu zrównoważenia. W takiej sytuacji naprężenia drewna osiągają wartość przewyższającą wytrzymałość spoiny klejowej lub powodują plastyczne – trwałe odkształcenia elementów podłogowych. Tego typu problemy pojawiają się w nowych budynkach, gdzie niedosuszone przegrody budowlane nie posiadają pełnej zdolności samoregulacji mikroklimatu wnętrza pomieszczeń.
Powyższa tabela została opracowana przez R. KAYWERT US. FOREST PRODUCTS LABORY MADISON w 1951 r. i dotyczy wilgotności równoważnej dla drewna świerkowego, którego właściwości higroskopijne są przeciętnym odzwierciedleniem zachowań pospolitych gatunków drewna. W szczególnych sytuacjach wartości z powyższej tabeli można skorygować stosownie do gatunku drewna jego gęstości oraz sposobu suszenia, w tym temperatury w jakiej się ten proces odbywa. Całość w kontekście histerezy sorpcji i desorpcji drewna.
- strefa zielona obejmuje właściwości mikroklimatu pomieszczeń, w których podłoga drewniana nie okazuje żadnych zmian w swoim wyglądzie
- strefa pomarańczowa obejmuje przedział parametrów klimatycznych dopuszczalnych w przejściowym i krótkim okresie czasu – do kilkunastu dni
- strefa czerwona to mikroklimat niebezpieczny dla podłóg z drewna. Tutaj konieczna jest ingerencja użytkownika i po ustaleniu przyczyny zaistniałej sytuacji, uruchomienie ogrzewania lub zainstalowanie urządzeń osuszających
Klimat z czasowo zaniżoną temperaturą
Po długotrwałym obniżeniu temperatury pomieszczeń, a tym samym wyziębieniu podłogi zachodzi potencjalne zagrożenie zawilgocenia drewna podłogi. Jednak uszkodzenia podłogi z powodu zawilgocenia mają miejsce dopiero w czasie podwyższenia temperatury pomieszczeń, gdzie na chłodnej podłodze występuje zjawisko kondensacji pary wodnej. W takiej sytuacji konieczna jest kontrola wzrostu temperatury wraz z kontrolą wzrostu wilgotności względnej powietrza. Tutaj najbardziej narażone są podłogi nielakierowane – olejowane lub woskowane.
PRZENIKANIE WILGOCI Z PODŁOŻA
Najbardziej niebezpieczna dla podłogi z drewna jest nadmierna wilgotność wylewki. Jest ona pozostałością wilgoci budowlanej lub wilgoci przenikającej na skutek nieodpowiednich izolacji hydrotermicznych. Bezpośredni kontakt mokrego betonu z suchym drewnem pozwala na swobodne przenikanie wilgoci, powodując zniekształcenie lub uszkodzenie podłogi. Tu zagrożenie jest wprost proporcjonalne do grubości i porowatości jastrychu a odwrotnie proporcjonalne do grubości drewna, gdzie ten sam nadmiar wilgoci z betonu w większym stopniu nasyci mniejszą objętość podłogi.
Przenikanie wilgoci z podłoża występuje w trzech formach:
kapilarno-dyfuzyjno-higroskopijnej
Ta forma występuje w przypadku niewłaściwych hydroizolacji oraz bardzo mokrego i porowatego jastrychu betonowego, gdzie częściowe zapełnienie otwartych kapilar i powstanie menisków tworzy zjawisko podciągania kapilarnego. Różnica stężeń na granicy beton-drewno powoduje dalszy, w większości dyfuzyjno-higroskopijny przepływ wilgoci. Z tego względu pęcznienie podłogi następuje bardzo szybko i jest widoczne już w pierwszym miesiącu od montażu.
dyfuzyjno-higroskopijnej
Dyfuzja w szkodliwej wielkości występuje w przypadku nie dosuszonego jastrychu a powodowana jest nadmierną różnicą w koncentracji wilgoci, sąsiadujących ze sobą materiałów porowatych, a będących w podobnej temperaturze. Dodatkowo drewno dążąc wewnętrznie do równowagi higroskopijnej, chłonie wilgoć w całej swojej masie. Czas uszkodzeń wynikających z pęcznienia drewna jest zauważalny od kilku tygodni do kilku miesięcy od ułożenia i zależny jest od różnicy wilgotności oraz od oporu dyfuzyjnego – porowatości wylewki jak również od rodzaju spoiny klejowej. Wyższa temperatura pobudzająca ruch cząsteczek pary wodnej w pewnym stopniu wpływa na przyśpieszenie powyższego procesu.
termodyfuzyjnej
Tutaj dotychczasowy układ termostatyczny, zostaje zachwiany zmianą temperatury otoczenia względem temperatury podłogi, będącej wraz z podkładem w stanie podwyższonego aczkolwiek zrównoważonego, nasycenia wilgocią.
Po zmianie relacji termicznych para wodna dąży do wyrównania ciśnienia, przenosząc się z obszarów wysokiego do obszarów niskiego ciśnienia. W tej sytuacji nowy układ ciśnień powoduje nasycenie drewna dodatkową ilością wilgoci, z jej potencjalną kondensacją. Sytuacja taka trwa do czasu zrównoważenia ciśnień z uwzględnieniem oporu dyfuzyjnego materiałów. Przedstawiony przykład dotyczy podłóg drewnianych, lakierowanych układanych na szybko suszonym i nie dosuszonym, grubym i porowatym podkładzie betonowym, ułożonym na niepełnej izolacji termicznej.
Czas układania to na ogół okres jesienny, gdzie powstały układ ciśnień pozostaje niezmienny przez całą zimę do czasu późnej wiosny, kiedy po wyłączeniu ogrzewania zostaje zachwiana dotychczasowa równowaga termostatyczna. Podobne sytuacje występują w sierpniu gdzie spadek temperatury zewnętrznej powoduje spadek temperatury podłogi. Odkształcenia podłogi mogą wystąpić po dłuższym czasie, w niektórych przypadkach nawet po kilku miesiącach od ułożenia podłogi i związane są z przedstawioną powyżej zmianą relacji termicznych. Całość zjawiska ma charakter zamknięty – podłoga pokryta jest szczelną powłoką lakierniczą.
O ile z problemami wynikającymi z kapilarnego przemieszczania wilgoci spotykają się początkujący parkieciarze, to problemy związane z trzecim przypadkiem zdarzają się najbardziej wytrawnym firmom przy zbyt powierzchownym podejściu do pomiarów wilgotności.
Kapilarność (włoskowatość) – jest to zdolność do podciągania wody przez włoskowate, otwarte kanaliki (kapilary) materiałów porowatych pozostających w zetknięciu z wodą.
Higroskopijność – jest to zdolność materiału do wchłaniania wilgoci (pary wodnej) z otaczającego go powietrza lub sąsiadującego, porowatego materiału o podwyższonej wilgotności.
Dyfuzja – ukierunkowany ruch cząsteczek wilgoci z ośrodka o wyższym stężeniu do ośrodka w stężeniu niższym, dążący do wyrównania powyższych stężeń.
Termodyfuzja – ukierunkowany ruch cząsteczek wilgoci z ośrodka o wyższej temperaturze do ośrodka o niższej temperaturze dążący do wyrównania ciśnień pary wodnej.
Data dodania: 29.11.2013