Nawet najładniej wykończony dom czy mieszkanie może popsuć dobry nastrój, jeśli nie zadbamy o podstawowe warunki, które zapewnią komfort jego mieszkańcom. Jedną z najważniejszych spraw jest niewątpliwie odpowiednie nagrzanie pomieszczenia. Wiele osób odchodzi od tradycyjnego ogrzewania centralnego na rzecz „podłogówki”. Czy każdy może je położyć? Czy sprawdzi się jedynie pod posadzką z kamieni i plytek ceramicznych? Czy można je kłaść pod drewno? Jak na nim zaoszczędzić? Przedstawiamy kompendium wiedzy na temat ogrzewania podłogowego.
Elektryczne ogrzewanie podłogowe
Polega ono na umieszczeniu w podłodze przewodów z drutu oporowego lub mat grzejnych albo folii grzewczych z drutem aluminiowym. Przez instalację przepływa prąd, który ogrzewa całą podłogę. Do tego montuje się termostaty i termoregulatory. Montaż elektrycznego ogrzewania jest o wiele prostszy, szybszy oraz tańszy niż ogrzewania podłogowego wodnego. Koszt energii elektrycznej jest jednak parokrotnie wyższy niż koszt zużycia wody, dlatego w eksploatacji ogrzewanie elektryczne jest droższe. Z tego powodu większość osób wybiera ogrzewanie wodne.
Wodne ogrzewanie podłogowe
W podłodze umieszczane są przewody, którymi przepływa ciepła woda, pobierana z pompy ciepła lub kotła kondensacyjnego. Jest to bardzo popularna forma ogrzewania w wolnostojących domach jednorodzinnych. Na nim skupimy się w tym artykule. Bezsprzeczną zaletą ogrzewania podłogowego jest brak widocznych grzejników w mieszkaniu. Dzięki temu pozostawiamy większe możliwości aranżacyjne przestrzeni – możemy na przykład przeszklić całą ścianę balkonową, bo nie potrzebujemy zostawiać miejsca na kaloryfery. Pamiętać należy jednak, że meble na ogrzewanie podłogowe powinny przylegać do podłogi jak najmniejszą powierzchnią. Dobrze więc jeśli mają nóżki.
Dzięki podłogówce oszczędzamy ciepło w naszym domu. Wynika to z niższej temperatury, którą musimy utrzymywać w mieszkaniu. Jeśli przy ogrzewaniu grzejnikowym komfort odczuwamy przy 22 st. C, to przy ogrzewaniu podłogowym wytwarza się on już przy 20 st. C. Ta obniżka temperatury powoduje mniejszą różnicę pomiędzy temperaturą wewnątrz pomieszczenia a na dworze. A jak wiadomo – im mniejsza różnica, tym większa oszczędność energii poprzez mniejsze zużycie paliwa. Przy zastosowaniu kotła kondensacyjnego ciepło powstałe przy spalaniu jest wykorzystywane jako para wodna do nagrzewania wody w ogrzewaniu podłogowym. To dodatkowa możliwość oszczędności. Sama temperatura czynnika grzewczego różni się znacząco w podłogówce, gdzie wynosi 45 st. C. W tradycyjnym grzejniku sięga 75 st. C. Wykorzystujemy więc o wiele mniej energii przy ogrzewaniu podłogowym.
System jest zdrowszy. Temperatura rozkłada się równomiernie pionowo w pomieszczeniu, od najniższych partii, które są ciepłe, aż do najwyższych, które pozostają chłodne. A więc ciepłe powietrze pozostaje na poziomie stóp a nie głowy, krążenie w naszym organizmie odbywa się więc we właściwy sposób.
Wydawać by się mogło, że nie ma się nad czym zastanawiać – plusy z posiadania ogrzewania podłogowego są tak duże, że wygrywa ono na pewno z ogrzewaniem centralnym. Niestety wedle przysłowia „Każdy kij ma dwa końce”, podłogówka posiada też wady, które trzeba wkalkulować w użytkowanie. Jeśli często manipulujemy przy grzejnikach zimą, bo jest nam za zimno lub za ciepło, to ogrzewanie podłogowe może stać się dla nas sprawą problematyczną. Nie ma w nim bowiem możliwości szybkiej regulacji temperatury. Na zmianę temperatury powietrza trzeba czekać nawet parę godzin. Oczywiście im większy pokój tym dłużej.
Montaż podłogówki wiąże się z gruntowym remontem mieszkania. Dlatego jest to najlepsze rozwiązanie dla osób, które dopiero budują dom. Ci, którzy posiadają już własne, urządzone lokum muszą liczyć się ze zrywaniem podłogi (tj. posadzki, podkładu i izolacji), czyli tak naprawdę gruntowym remontem mieszkania. Jeśli montujemy w mieszkaniach w bloku najprawdopodobniej będzie potrzebna zmiana przebiegu rur centralnego ogrzewania. Jak pisaliśmy wyżej zanim zakończymy cały proces może minąć parę miesięcy. Na ten czas będzie trzeba albo się wyprowadzić albo znosić duży bałagan w mieszkaniu. Montaż podłogówki jest o około 20-40 % droższy niż montaż wysokotemperaturowego ogrzewania grzejnikowego, więc do długiego czasu oczekiwania dochodzi jeszcze wysoka cena.
Po położeniu ogrzewania przykrywa się je jastrychem z dodatkiem plastyfikatorów, które sprawiają, że cement lepiej przylega do rur. Przy wylewaniu betonu temperatura w pomieszczeniu oraz wylewki nie może być niższa niż +5 st. C. Rury muszą znajdować się co najmniej 3 centymetry pod posadzką.
Na jastrych kładzie się wybraną podłogę. Przedtem jednak, należy go wygrzać, aby pozbawić go możliwie jak największej ilości wilgoci. Wilgotność betonowej wylewki nie może przekraczać 1,5 % przy przeprowadzaniu pomiaru metodą CM. Dla wylewki cementowej optymalny czas rozpoczęcia wygrzewania to 21 dni od wylania. W zależności od firmy długość samego wygrzewania waha się od 19 do 30 dni.Oczywiście im dłużej tym lepiej, tym większą pewność mamy, że naszej podłodze nic nie grozi. A więc ogólny czas od wylania jastrychu do położenia podłogi oscyluje w granicach dwóch, trzech miesięcy. W przypadku negatywnego wyniku, osuszanie należy powtórzyć. Cały proces wygrzewania spisuje się w protokole wygrzewania jastrychu. Zawiera on codzienne wytyczne odnośnie temperatury, którą musimy ustawić w ogrzewaniu, aby odpowiednio nagrać jastrych. Posiadacz pokładku grzewczego codziennie podpisuje protokół, poświadczając, że dokonywał wygrzewania zgodnie z nakazami.
– Czasem zdarza się, że nawet po długim okresie wygrzewania – rok czy dłużej- jastrych ma zbyt wysoką wilgotność albo spada ona zbyt powoli. Powodem może być wytrącenie tzw. mleczka cementowego, które zatyka pory jastrychu. W takiej sytuacji należy zlecić fachowcom przeszorowanie jastrychu, które spowoduje odetkanie porów i wilgoć będzie mogła się swobodnie wydostawać – tłumaczy ekspert poznańskiego salonu podłogowego Direct Floor, Tomasz Mielcarek.
Montażysta, który wylewa jastrych na nasze ogrzewanie musi pamiętać o pozostawieniu dylatacji czyli szczeliny wzdłuż wszystkich ścian, aby podłoga mogła się swobodnie odkształcać. Rur nie układa się w szczelinach dylatacyjnych, a jeśli zajdzie taka konieczność, należy je odpowiednio zabezpieczyć specjalnym tworzywem. Dylatacje należy także zastosować pomiędzy płytami grzewczymi, jeśli pomieszczenie, w którym układamy ogrzewanie ma więcej niż 30 m kw. Podobnie jak w przypadku dylatacji przyściennych, te także muszą przechodzić przez wszystkie warstwy: od izolacji do poziomu podłogi. Jeśli montażysta nie będzie się trzymał tej zasady, nasza posadzka popęka z czasem.
Po zawiązaniu się podkładu, wygrzaniu go i sprawdzeniu szczelności rur, można kłaść wybraną posadzkę. Pamiętajmy jednak, że zanim zaczniemy instalować ogrzewanie podłogowe musimy wybrać rodzaj posadzki, którą na nie położymy. Od tego zależy bowiem między innymi rozmieszczenie rur ogrzewania oraz dostosowanie mocy grzewczej.
Błędy wykonawców
Wynajmując montażystę ogrzewania podłogowego dobrze jest wiedzieć na co zwrocić uwagę, aby potem nie mieć problemów. Oto jakie błędy najczęściej popełniają montażyści:
- Zły montaż taśmy brzegowej na dylatację. Niestarannie ułożona taśma może spowodować przelewanie jastrychu. Jeśli płyta grzewcza – czyli wylewka z zatopionym systemem grzewczym – połączy się ze ścianą choćby w jednym miejscu, może dojść do powstania niebezpiecznych naprężeń, a w konsekwencji do pękania płyty. Dylatacja musi być zachowana na wszystkich warstwach podłogi.
- Złe poziomowanie. Podłoże pod jastrych musi być dobrze wypoziomowane. W przeciwnym razie jastrych może popękać, co prowadzi do uszkodzenia rur.
- Izolacja. Przed wylaniem jastrychu powinno się zabezpieczyć beton podłoża specjalną izolacją przeciwwilgociową. Bez zastosowania izolacji płyta grzewcza może się wygiąć.
- Złe mocowanie rur do izolacji przed wylaniem jastrychu prowadzi do wypływania ich na powierzchnię. Wtedy pracę trzeba zaczynać od nowa. Zwróćmy uwagę czy montażysta zastosował trwałe zaczepy.
- Próba. Po zawiązaniu się jastrychu należy przeprowadzić próbę szczelności rur. Powinno się to odbywać tylko za pomocą wody! Niektórzy fachowcy robią to wpuszczając w rury powietrze. Zdarza się to zwłaszcza w momencie zagrożenia wystąpieniem mrozu. Taka metoda jest niedokładna. Wodę wypływającą z nieszczelnej rury widać gołym okiem. W przypadku obawy przed mrozem instalator powinien wpuścić w rury wodę z dodatkiem glikolu etylenowego. Jeśli nieszczelna instalacja zostanie zalana cementem, rury nie będą działać sprawnie, a wykrycie usterki po położeniu podłogi wiąże się ze zrywaniem pokrycia i jest naprawdę trudne do naprawy.
Drewno
Lita deska nie jest polecana na ogrzewanie podłogowe ponieważ jest bardziej podatna na „pracę” i bardziej wrażliwa na zmiany temperatur. Oczywiście na rynku znajdziemy także firmy, które oferują lite deski o grubości 15 mm, jednak najczęściej na ogrzewanie podłogowe zaleca się montaż desek warstwowych. Decydując się na położenie drewna na podłogówce musimy wiedzieć, że w grę wchodzi tylko instalacja wodnego ogrzewania podłogowego. Podłoga z ogrzewaniem elektrycznym zbyt szybko się rozgrzewa, przez co drewno i panele wypaczają się, rozwarstwiają i kurczą. Drewno należy nagrzewać stopniowo. Wszyscy użytkownicy ogrzewania podłogowego pod deskami powinni pamiętać, że nie wolno zimą podwyższać raptownie temperatury. To najprostsza droga do zniszczenia pięknej, drewnianej podłogi. Drewno nie może być też nagrzewane powyżej temperatury określonej przez producenta. Zazwyczaj jest to 26 st. C.
Wytyczne w zakresie wilgotności podkładu dla jastrychów:
- Cementowych – 1,8 % w skali CM
- Anhydrytowych – 0,3 % w skali CM
Jeśli zdecydowaliśmy się na położenie drewna pamiętajmy o dokładnym wygrzaniu jastrychu, o którym pisaliśmy wyżej. Jest to szczególnie ważne przy układaniu podłogi drewnianej. Zaniedbanie tego kroku prowadzi wprost do zniszczenia drewna. Po prawidłowym wygrzaniu jastrychu można kłaść drewno lub panele. Parkieciarz spisuje kolejny „Protokół z oględzin i pomiarów miejsca wykonywania prac parkieciarskich”, gdzie wpisuje między innymi wyniki pomiaru wilgotności podkładu, temperaturę powietrza – która musi oscylować pomiędzy 18 a 23 st. C – oraz stan podkładu (jeśli są usterki, parkieciarz orientacyjnie wycenia naprawę).
Po co należy wygrzać jastrych?
Wokół rurek ogrzewania gromadzi się wilgoć. Podczas ogrzewania ciepło wypycha wilgoć zarówno do góry, jak i na dół. W zbyt krótko ogrzewanym jastrychu, wilgoć, która jest pod rurką pozostanie. Jeśli położymy na taki jastrych posadzkę i włączymy ogrzewanie to wilgoć z czasem przemieści się do góry, wchodząc w drewno. Dlatego wygrzanie jastrychu jest bardzo ważne.
Drewno ma kilkukrotnie niższą wartość w zakresie przewodzenia ciepła względem płytek ceramicznych, jeszcze niższą względem terakoty i ponad dziesięciokrotnie niższą względem kamienia. Jednak okładziny drewniane nadają się do ogrzewania podłogowego – najlepiej sprawdzają się jednak deski warstwowe. Drewniane elementy lite również nadają się na „podłogówkę”, pod warunkiem, że będą one gabarytowo małe, wykonane ze stabilnego gatunku drewna (typu merbau, doussie, iroko itp.). Warunkiem montażu drewna litego jest ograniczona moc cieplna podłogi – do 50 W/m2 oraz to, że będzie ono solidnie przytwierdzone do mocnej wylewki. Grubość deski warstwowej nie powinna przekraczać 16 mm. Z położenia ogrzewania pod podłogą z desek wynika jednak pewien duży atut. Ciepło podłogi jest równomiernie odczuwalne w całym pomieszczeniu. Tej zalety nie posiadają podłogi z materiałów o małym oporze przewodzenia, takie jak kamień czy ceramika.
W Niemczech została wprowadzona norma DIN 4725, która określa maksymalną oporność przewodzenia ciepła równą 0,15 m kw. K/W.
Rodzaj parkietu | Przewodność cieplna drewna [W/mK] | Grubość elementów [m] | Oporność przewodzenia ciepła [m²K/W] |
klepka parkietowa dąb | 0,20 | 0,022 | 0,110 |
klepka parkietowa buk | 0,16 | 0,022 | 0,137 |
klepka parkietowa jesion | 0,15 | 0,022 | 0,146 |
klepka parkietowa modrzew | 0,12 | 0,022 | 0,183 |
parkiet przemysłowy dąb | 0,20 | 0,023 | 0,115 |
mozaika dąb | 0,20 | 0,008 | 0,040 |
mozaika buk | 0,16 | 0,008 | 0,050 |
parkiet trójwarstwowy dąb 3,5 mm | 0,20 | 0,0035 | 0,071 |
parkiet trójwarstwowy świerk 8,5 mm | 0,12 | 0,0085 | 0,071 |
parkiet trójwarstwowy świerk 2,0 mm | 0,12 | 0,0020 | 0,016 |
Zestawienia oporności przewodzenia ciepła wybranych rodzajów parkietu źródło: HartzLack
Przy wyborze desek na ogrzewanie podłogowe powinniśmy kierować się między innymi parametrem skurczu poprzecznego drewna. Najlepiej sprawdza się drewno egzotyczne z wartościami poniżej 10 %. Polskie drewno to już wartości około 12 – 14%. Najgorzej wypada grab z prawie 20 % kurczliwością.
Gatunek drewna | Wartość średnich skurczów objętościowych |
Doussie | 6,90 |
Padouk | 7,30 |
Merbau | 8,00 |
Teak | 8,20 |
Cedrzyk | 8,50 |
Acajou | 9,10 |
Iroko | 9,80 |
Sosna | 12,40 |
Dąb | 12,60 |
Badi | 12,70 |
Klon | 14,70 |
Brzoza | 14,70 |
Buk | 17,60 |
Grab | 19,70 |
Tabela średnich skurczów objętościowych drewna. Źródło: Novol Sp z o.o
– Najlepiej na wilgotność i zmiany temperatury reaguje drewno merbau. Zdecydowanie należy unikać klonu czy buku. Są one bowiem bardziej wrażliwe, przez co kurczą się i pęcznieją, co w efekcie przejawia się szczelinami między deskami lub tak zwanym łódkowaniem albo krawędziowaniem drewna – wyjaśnia ekspert z salonu Direct Floor, Tomasz Mielcarek.
Panele podłogowe
Panele podłogowe lepiej przewodzą ciepło i są zimniejsze w dotyku niż drewno. Aby osiągnąć optymalne parametry wymiany ciepła po położeniu paneli laminowanych trzeba się o to zatroszczyć już na etapie wyboru systemu układania rur grzewczych. Potrzeba ich bowiem więcej niż przy posadzce kamiennej czy ceramicznej. Dlatego zamawiając ekipę montującą nie zapomnijmy poinformować jakie wykończenie podłogi planujemy. Standardowo odległość pomiędzy rurami wynosi 10-20 cm. Im większa oporność wykończenia, tym gęściej należy położyć rury. Na jastrych kładziemy folię paroizolacyjną, a następnie odpowiedni podkład, który nie będzie zatrzymywał ciepła, a jednocześnie spełni funkcję wyciszającą.
– My polecamy podkład z maty kwarcowej o grubości 2-3 mm, bo ma ona mały opór cieplny i jednocześnie świetne właściwości wyciszające – dodaje Tomasz Mielcarek.
Panel grubość (oporność przewodzenia ciepła w m²K/W) | 7 mm (0,07) | 7 mm (0,07) | 14 mm (0,11) |
Podkład grubość (oporność przewodzenia ciepła w m²K/W) | 2,2 mm (0,063) | 5 mm (0,143) | 1,6 mm (0,04) |
Panel + podkład (oporność przewodzenia ciepła w m²K/W) | 0,133 | 0,213 | 0,15 |
Ocena | Oporność właściwa | Oporność zbyt wysoka | Oporność dopuszczalna, graniczna |
Tabela oporności przewodzenia ciepła paneli wraz z podkładem źródło: SELIT
Przed rozpoczęciem montażu należy wyłączyć ogrzewanie podłogowe i zbić temperaturę do 18 st. C. Tego pułapu nie można przekroczyć w trakcie układania podłogi, a także 24 godziny po.
A jakie panele powinniśmy wybrać? Nie ma ograniczeń, bo jak mówi ekspert: „Praktycznie wszystkie dostępne na rynku panele podłogowe nadają się na ogrzewanie podłogowe”.
Wysoko wykwalifikowane salony podłóg po zakupie wręczają klientowi instrukcję użytkowania i pielęgnacji podłogi. Można tam znaleźć między innymi informację o warunkach klimatycznych powietrza, jakie trzeba spełniać. Przy połączeniu informacji od dystrybutora podłóg, parkieciarza oraz montażysty ogrzewania naszej podłodze z drewna lub paneli nie grozi niebezpieczeństwo. Po ułożeniu paneli należy stopniowo podnosić temperaturę ogrzewania. Maksymalnie 5 st. C dziennie. Docelowo temperatura kontaktowa nie może być wyższa niż 28 st. C, a temperatura ciepłej wody nie może przekroczyć 50 st. C. Płytki i kamień są łatwe w utrzymaniu czystości i posiadają niezliczoną paletę barw i wzorów, dlatego wiele osób decyduje się na ich położenie nie tylko w łazience czy kuchni, ale także w salonie i przedpokoju. Wadą takie podłogi jej niska temperatura – chodzenie bosą stopą nie należy do najprzyjemniejszych, zwłaszcza zimą. Rozwiązaniem jest instalacja ogrzewania podłogowego.
Płytki ceramiczne i kamień najlepiej sprawdzają się przy ogrzewaniu podłogowym, bo mają najmniejszy opór przewodzenia ciepła. Na co należy zwrócić uwagę przy stosowaniu ogrzewania pod płytkami lub kamieniem? Pod tymi materiałami wytwarza się bardzo wysoka temperatura, dochodząca nawet do 50 st. C, więc klej, który zastosujemy powinien być odporny na taką temperaturę, żeby się nie rozpuścił. Dodatkowo należy zadbać o spoinę między płytkami. Musi być elastyczna. W sklepach dostępne są specjalne spoiny do stosowania na ogrzewanie podłogowe. Jak pisaliśmy wyżej, grube wykładziny i dywany nie nadają się do położenia na ogrzewaniu podłogowym, bo stanowią izolator ciepła. Dlatego najlepszym wyborem będzie wykładzina z krótkim włosiem podłożona jutą. Na rynku dostępne są specjalne wykładziny opatrzone atestem dopuszczalności do stosowania na ogrzewanie podłogowe. Posiadają one specjalne oznaczenie, umieszczone na karcie produktu lub karcie technicznej. Koniecznie zapytajmy o to w sklepie. Jeśli na wybranej przez nas wykładzinie nie ma takiego oznaczenia, istnieje ryzyko, że będzie ona wydzielać szkodliwe substancje pod wpływem ciepła. Z wykładziną podobnie jak z panelami podłogowymi, ważne, żeby dokładnie przykleić ją do podłogi na całej powierzchni. Pozostawione szczeliny będą bowiem stanowić dodatkową izolację cieplną.
Data dodania: 19.07.2010