Zachwycające piękno japońskich wnętrz pochodzi prosto z ich czystości i porządku. Jeśli macie już dosyć bogatych, pełnych niepotrzebnych bibeltów i kurzałapów stylów, zwróćcie się w stronę dalekiego Wschodu. To, co znajdziecie na krańcu mapy może zachwycić tych, którzy cenią czystość i przejrzystość.
Zbalansuj
Balans we wszechświecie jest esencją wszystkiego co japońskie. Znajdziecie go w każdym szczególe zarówno we wnętrzu, jak i w projektach japońskich ogrodów. Mieszkania i domy w kraju, który wynalazł sushi, urządzone są według ścisłych zasad i przy użyciu specyficznych elementów. Użycie kolorów, materiałów i tekstur oraz okreslanie głównych punktów to sztuka niełatwa niczym układanie ikebany. Zacznijmy więc od podstaw.
Kolory
Japończycy trochę inaczej rozumieją kolory niż my, mieszkańcy Zachodu. Nieczęsto decydujemy się na dominację bieli i czerni w naszych wnętrzach, natomiast w Japonii to właśnie te dwa kolory stanowią bazę do aranżacji. Czerń jest zawsze bardzo wyraźna, a służy podkreślaniu geometrycznych form, które królują w japońskich domach. Przy czym czarny nie tworzy kontrastów, a raczej współgra z bielą i innymi neutralnymi kolorami używanymi choćby w drzwiach pomiędzy pomieszczeniami.
Do bieli i czerni w niewielkich ilościach dodawane są elementy o intensywnych kolorach. Ich rozmieszczenie trzeba dobrze przemyśleć. Będą potem stanowiły główne punkty pomieszczenia. To w ich stronę będzie biegł wzrok wchodzącego i przebywającego w pokoju. Zazwyczaj odnajdujemy tylko jeden wyraźny akcent kolorystyczny, jak na przykład pojedynczy bambusowy słupek, który stanowi silny punkt w pokoju. Powtarzanie tego elementu pozbawiłoby go siły oddziaływania.
Materiały
Podobnie jak przy wybieraniu kolorów do wnętrza, tak i z materiałami powinniśmy być raczej powściągliwi. Wybór kolorowych, krzykliwych narzut na łóżko z wyraźnymi wzorami będzie raczej chybionym pomysłem. Miejmy przed oczami japoński znak yin yang i kierujmy się jego prostotą i idealną harmonią. Bambusowe łodygi mogą posłużyć jako ozdoba okien i ścian. Naturalne włókna mogą nam służyć jako dodatki.
Meble
Nie tylko wygląd, ale także rozmieszczenie mebli ma znaczenie w japońskim wnętrzu. Wyraża ono chęć dążenia do płynności w przestrzeni. W przeciwieństwie do tendencji zachodnich, Japończycy meble umieszczają raczej na środku pomieszczeń, podkreślając główny punkt pomieszczenia. Pod ścianami pozostaje dużo wolnej przestrzeni. Przemieszczamy się więc obrzeżami, a nie środkiem. W takim pokoju na prowadzenie, oprócz głównego punktu, wychodzą ściany, które należy odpowiednio ozdobić. Róbmy to jednak z umiarem, uemiesczając w nich wnęki, które posłużą nam do wyeksponowania ważnych dla nas ozdób lub dzieł sztuki.
Umblowanie japońskiego wnętrza nie wiąże się z dużym wydatkiem. Mebli ma być mało i powinny być wielofunkcyjne. Przykladem moze być choćby tradycyjny materac czyli futon. Zwinięty może służyć jako dekoracyjne siedzisko albo wałek pod nogi podczas odpoczynku. Po rozwinięciu możemy go położyć na podłodze, aby pełnił funkcję maty do popołudniowych ćwiczeń. Jeśli ułożymy go na specjalnej, drewnianej ramie będzie poprostu łóżkiem. To nie wymysły. Japończycy naprawdę wykorzystują jeden mebel na wiele sposobów.
Jeśli więc nie musimy wydawać zbyt dużej ilości pieniędzy na wiele mebli, postawmy na jakość. To klucz do sukcesu. Jeśli mamy ograniczny budżet raczej oszczędzajmy na ilości, a nie jakości. Wtedy cała aranżacja będzie spójna i wiarygodna.
A co powinno się znaleźć w japońskim wnętrzu? Tategu, futon, tatami, shoiji, fusuma, ranma, tokonoma…..To nie nazwy egzotycznych kwiatów ani sióstr i braci cesarza, ale elmenty wystroju wnętrz. Zróbmy sobie listę zakupów.
Futon na tatami
Tatami: Tatami to poprostu specjalna mata, którą którą kładzie się jedna obok drugiej, zakrywając podłogę. Tatami jest ciasno utkana ze słomek ryżowych. Pokrywa się ją pięknie utkaną matą wierzchnią, wykończoną materiałem. Tradycyjna mata tatami ma wymiar 90 x 180 centrumetrów. Obecnie tatami robi się z użyciem polistyrenu. Są one lżejsze, a co ważne, zmiejsza się ryzyko ich zapleśnienia, co przy tradycyjnych tatami może niestety nas spotkać. Trzeba je regularnie czyścić. Minusem nowoczesnych mat polistyrnowych jest mniej przyjemne uczucie pod stopami.
W Japonii pokoje budowane są tak, aby pomieściły konkretną ilość mat tatami i tak też określana jest ich powierzchnia. Możemy więc kupić mieszkanie z kuchnią na szesć mat i sypialnią na dziesięć. Tradycyjny pokój herbaciany ma wielkość cztery i pół maty. Urzadzając mieszkanie w stylu japońskim nie musimy całej podłogi pokrywać tatami. Wystarczy, że użyjemy ich jako dywaniki. Prawdziwa japońska tatami powinna przetrwać od dwudzestu do dwudziesty pięciu lat, ale uwaga! Stąpanie po niej w kapciach czy butach jest surowo zabronione!
Tokonoma: Wnęki w ścianach lub kąty, w których Japończycy umieszczają najcenniejsze elementy, które chcą wyeksponować, nazywają się właśnie tokonoma. Najczęściej można w nich spotkać ikebanę czyli wiązankę z kwiatów; drzewko bonsai; wiszące zwoje albo obrazy. Tokonoma jest zarezerwowana dla przedmiotów szczególnie cennych. Nie wystawiajmy wzystkich przedmiotów naraz. Zmieniajmy je w zależności od okazji. W Japonii w tokonomie przdmioty rotują w zależności od pory roku. Wiosną możemy w niej znaleźć ikebanę, a zimą obraz Hokusai’a.
Tokobaszira: We wnękach tokonoma oprócz drzewek bonai czy ikebany mogą się znaleźć element tajemniczo zwane tokobaszira. Są to słupki lub filary, które występują w postaci kolumn tokonomy. Powinny być zrobione z bambusa.
Futon: Wspominany już futon to po prostu materac. Japońskie łóżka składają się z materaca futon i narzuty przypominającej kołdrę, zwanej kake-buton.
Tategu: Mianem tategu zwane są drzwi i okna w japońskich domach. Wszystkie są przesuwane. W Japonii tworzy i montuje je mistrz precyzji i artysta zarazem zwany tategu-ya.
Shoji: Najbardziej charakterystycznym elementem w japońskim wnętrzu są przesuwane drzwi. Zwie się je shoji. Są one pokryte cienkim papierem, rozciągniętym na drewnianej ramie. Drewno powinno być niewykończone. Tradycyjne shoji ma około dwóch metrów wysokości. Całość drzwi składa się z czterech części. W tradycyjnych domach shoji oddziela wnętrze domu od podwórza. W nowoczesnych mieszkaniach montuje się je pomiędzy pokojami, w których nie nosi się obuwia (czyli podłóg pokrytych tatami), od pomieszczeń, gdzie kapcie są dozwolone.
Fusuma: Istnieje jeszcze jeden rodzaj drzwi japońskich. Jeśli zamontujemy w nich grubszy, nieprzezroczysty papier lub materiał, otrzymamy drzwi zwane fusuma. Często maluje się na nich pejzaże lub motywy roślinne. Pełnią rolę ruchomej ściany, którą można zdemontować w razie potrzeby.
Ranma: Dodatkiem do drzwi shoji jest ranma czyli drewniany, rzeźbiony dekor, montowany pomiędzy drzwiami a sufitem. Tak samo jak przez shoji przenika przez niego światło i powietrze. Pokój jest więc jasny i świeży. Na zachodzie ranma ma różne przeznaczenie: może być zagłowkiem łózka lub dekoracją ścienną. Wieszając ją na ścianie zamontujmy za nią żarówkę. Światło pięknie podśwetli rzeźbienia. W ten sposób możemy też stworzyć zmysłową lampkę nocną.
Podłoga
Zastąpcie dywany wysoko gatunkowym polerowanym bambusem. Będzie on podstawą do budowania dalszego wystroju wnętrza. Na podłodze muszą koniecznie znaleźć się maty tatami.
Dodatki
Wszystkie style aranżacji wnętrz pochodzące ze Wschodu czerpią z natury. Nie inaczej jest w stylu japońskim. Aby dopełnić czaru prawdziwego pokoju samuraja lub gejszy ustawcie w nim orchideę, małą fontannę lub bambus w doniczce. Natura doda pomieszczeniu spokoju i łagodności.
Współcześnie po japońsku
Obecnie w Japonii nie buduje się wielu tradycyjnych domów, ale w nowoczesnych mieszkaniach zostawiany jest chociaż jeden pokój w stylu tradycyjnym. Japończycy nie chą już „żyć na podłodze”( domy japońskie miały niższe sufity), ale szukają wygodniejszych form. Niemniej jednak warto zaczerpnać inspirację wprost z wysp Dalekiego Wschodu. Trzeba bowiem przyznac, że Japończycy są narodem spokojnym i uśmiechniętym, co w dużej mierze zapewniają harmonii w swoich domach.
Data dodania: 06.12.2010